یک سال از ماموریت سریع السیر زهره میگذرد. این فضاﭘیما اطلاعات بسیار ارزشمندی را به زمین فرستاده است؛ اطلاعاتی که تا پیش از این هیچ ماموریتی آنها را نیافته بود.
بسیاری از کاوشگرهای فضایی آمریکا و روسیه از دهه ٦٠ تا٩٠ به بررسی زهره ﭘرداختهاند اما هیچ کدام نتوانسته بودند رازهای این سیاره را برملا و همواره سیاره زهره را به عنوان یک معما معرفی کرده بودند.
سریع السیر زهره را که
اِسا آن را طراحی کرده و ساخته است، بررسیهای منسجمی را با اهدافی مشخص و گسترده بر روی زهره انجام داد. این بار این فضاﭘیما زهره را به صورت سراسری بررسی کرد و اطلاعات بسیاری را نظیر برهمکنش آن با بادهای خورشیدی، مواد مضر سطح زهره، جو ﭘرتلاطم
زهره و محیط میان سیارهای اطراف آن بهدست آورد. ابرها و بادهای ﭘرسرعت جو ﭘرتلاطم زهره را تشکیل داده است که در فیلمی که دوربین VMC از آن ها تهیه کرده کاملا قابل مشاهده است. در آخر مطالعات فعالیتهای سطحی زهره مانند شرایط و خصوصیات آتشفشانهای آن از مهمترین قسمتهای این تحقیقات است.
هاکِن اسویدهِن(Haken Svedhen) از دانشمندان این ﭘروژه میگوید:"در طول یک سال بررسی و مطالعه بر روی این سیاره دادههای اولیه بسیاری بدست آوردیم که دقیقا به چنین اطلاعاتی برای کشف رازهای جو ﭘیچیده زهره نیاز داشتیم. تحلیل این دادهها اولیه یکی از ﭘرزحمتترین بخشهای ﭘروژه برای تیم تحقیقاتی بود؛ زیرا گرفتن نتایج قطعی از دادههای خام بسیار کار مشکلی است".
هر دو تصویر نشان دهندهِ هواتابِ شبانه زهره در رنگ کاذب است.
نتایج تحلیل دادهها به طور کلی در سه سطر زیر خلاصه شده است:
۱-بررسی گردباد دو دهانه در نزدیکی قطب جنوب این سیاره
٢-اولین تصویر سه بعدی از سطح زهره و ﭘوشش ضخیم ابرهای اسیدی(عمدتا اسید سولفوریک) و ﭘویا در اطراف این سیاره
٣-نقشه دما(گرمایی) از سطح و اتمسفر آن در ارتفاعات مختلف
فانوس درخشان شبهای زهره
دادههای اخیر از «هواتابِ» اکسیژن در ناحیه فروسرخ، این سیاره را مانند فانوسی در فضا نشان داده است. «ﭘییر دروسارت»(Pierre Drossart) از محققان این ﭘروژه میگوید:"هواتاب یا درخشندگی اکسیژن در این سیاره از جمله کشفهای ارزشمندی بود که بدست آمد. فضاﭘیمای روسی «وِنرا»(Venera) و مدارگرد آمریکایی «ﭘایونیر»(pioneer) نیز این ﭘدیده را قبلا گزارش کرده بودند. با تمام اینها، دیدگاه همه جانبه به همراه جزئیات قابل توجه اخیر، حاصل تحقیقات سریع السیر زهره بود که حقیقتا بینظیر است".
دروسارت میافزاید:"اکسیژن از نادرترین اتمها در زهره است". در ارتفاعات بالا در قسمت روز سیاره شار زیاد تابش فرابنفش خورشید باعث شکسته شدن مولکولهای دیاکسید کربن شده که به مقدار بسیار زیادی در سطح زهره ﭘراکنده است و اتمهای اکسیژن را بوجود میآورد. دروسارد میافزاید:"این اتمها در طی جریان اتمسفری به نام «زیر خورشیدی» و «ﭘاد خورشیدی» به سوی قسمت شب سیاره انتقال ﭘیدا میکنند. در اینجا اتمها از لایههای بالای اتمسفر به لایههای ﭘایینی به نام مزوسفر جابجا میشوند. در این قسمت اتمها ترکیب شده و به مولکولهای اکسیژن تبدیل میشوند. در طی این جریان طول موج مشخصی از این اتمها ساطع میشود".
نحوه پدید آمدن هواتابهای زهره
آشکارسازی و ردیابی این روشنایی و توانایی درک نحوه تکامل آن در طول زمان برای تحقیقات آینده بسیار مهم و اساسی هستند. «گیوسب ﭘیکیونی»(Giusseppe Piccioni) از دیگر محققان این ﭘروژه میگوید:"در ابتدا ما توانستیم از نحوه توزیع و حرکت ابرهای نورانی اکسیژن برای توجیه چگونگی حرکت و رفتار ابرهای لایههای ﭘایینتر استفاده کنیم. در این نگاه متوجه شدیم که روشنایی اکسیژن یکی دیگر از مواردی است که نشان دهنده اتمسفر ﭘویا و دینامیک زهره است. در نگاه دوم تحلیل این ﭘدیده ما را به سوی درک نحوه فعالیتهای شیمیایی اتمسفر این سیاره راهنمایی کرد که خود زمینهای بسیار وسیع برای تحقیقات است. با محاسبه سرعت واکنشهای شیمیایی در اتمسفر این سیاره احتمالا خواهیم توانست مکانیزمی را کشف کنیم که ممکن است به انجام این فرآیندها کمک میکند و یا وجود کاتالیزوری را تشخیص دهیم که به این فرآیند سرعت میبخشد. و در نگاه سوم بررسی این فرآیند میتواند ما را به سوی درک نحوه مبادله انرژی بین لایههای مختلف سیاره(حتی لایههایی که مستقیما در تماس با خورشید هستند) رهنمون سازد".
مکانیزم به وجود آمدن هواتاب را «کُنِز»(Connes) در سال ١٩٧٩توضیح داد. سریع السیر زهره در ٩ نوامبر ٢٠٠۵ﭘرتاب شد و ۵ ماه بعد، ﭘس از اتمام عملیات حساس قرارگرفتن آن در مدار، در ١١ آوریل ٢٠٠۶ به زهره رسید.
این یادداشت را برای دوست عزیزم ایمان نوشتم.
نظر بدین
نظر بدین
نظر بدین
نظر بدین
نظر بدین
نظر بدین
نظر بدین
نظر بدین
نظر بدین
نظر بدین
نظر بدین